19.1.07

Ανδρεάς Κασάπης (mute 81) συνέντευξη

Οι ήρωες σου ακούν εκλεκτή μουσική (Colleen, Black Heart Procession, Throbbing Gristle). Έχεις στολίσει και την βιτρίνα του Vinyl με ένα έργο σου. Ποια είναι η σημασία της μουσικής για το έργο σου;
Ο μεγαλύτερος αδερφός μου, στο γυμνάσιο, άκουγε heavy metal. Μικρότερος εγώ, όπως καταλαβαίνεις ήμουν εντελώς ανυπεράσπιστος στις επιρροές που δεχόμουν από αυτόν, και εντελώς ακρίτα άρχισα να ακούω και εγώ heavy metal στο δημοτικό. Μπήκα, λοιπόν, από πολύ νωρίς σε όλη αυτή την κουλτούρα που έθετε την μουσική ως σημείο αναφοράς και λίγο πολύ ως πολιτιστική ταυτότητα. Αυτό, δόξα τον θεό, τελείωσε γρήγορα (όχι το heavy metal αλλά η πολιτιστική ταυτότητα) και ξεμείναμε με την μουσική... σκέτη. Τέλος πάντων, στα σχέδια μου χρησιμοποιώ στίχους από κομμάτια που μου αρέσουν σαν ένα στοιχείο αφήγησης, αποδεσμευμένο όμως από την αφήγηση την ίδια. Θέλω δηλαδή οι χαρακτήρες αυτοί να τείνουν να πουν μια ιστορία ή να δημιουργούν ένα σύμπαν, αλλά αυτή η ιστορία να στοιχειοθετείται από μη γραμμικά στοιχεία αφήγησης σε σημείο που τελικά σχεδόν να αυτοσημαίνονται περισσότερο, παρά να εξιστορούν. Επίσης, συνήθως τα στιχάκια αυτά έχουν και ένα χαρακτήρα περιγραφής της ίδιας της διαδικασίας ή της πολιτικής κίνησης της οικειοποιήσης του δημόσιου χώρου. Πάντως, ο καθένας το βλέπει όπως θέλει!

Τι μουσική ακούς; Ποια είναι τα αγαπημένα άλμπουμ σου από το 2006; Ακούω ότι πέσει στα χέρια μου. Τώρα τελευταία, άκουσα πολύ τον καινούριο δίσκο της Joanna Newsom και και των Crystal Castles!

Χρησιμοποιείς το ψευδώνυμο mute81. Πώς γίνεται ένας καλλιτέχνης της street art να είναι μουγκός; Έλα ντε! Oι street artists (μπλιαχ όρος!) μάλλον φαφλατάδες είναι, αφού θέλουν να εκτειθενται παντού και όποτε γουστάρουν! Άσε που το mute δεν είναι ψευδώνυμο, αλλά απλώς μια λέξη που μου αρέσει. Αλλά, ξέρεις, δημιουργεί μια ωραία αντίθεση, " πολυλογάς μουγκός". Νομίζω ότι θαυμάζω αυτό την όλο τουπέ ατάκα "η σιωπή μου προς απάντηση σας! ". Ξέρεις, σαν μια κίνηση παθητική και ταυτόχρονα ενεργητική!

Ο πιο «γνωστός» ήρωας σου, ένας νέος που έχει στοιχειώσει τους τοίχους του κέντρου της Αθήνας, μοιάζει πραγματικά mute. Κλεισμένος μέσα στο δικό του σύμπαν, μελαγχολικός, μοιάζει να απειλείται από την πραγματικότητα. Η παρέα του είναι ένα μικροσκοπικό πουλί.
Δεν θα μπορούσα να τον χαρακτηρίσω ως ήρωα, στην ουσία λειτουργεί σαν ένα είδος αυτοπροσωπογραφίας, όχι με την έννοια ότι μου μοιάζει (φυσιογνωμικά συμβαίνει και αυτό εν μέρει...), αλλά με την έννοια ότι διαγράφω πάνω σε αυτή την απολυτοποιημένη φιγούρα έμμεσα ή άμεσα μια νοητική και ψυχολογική κατάσταση. Το πουλάκι απλώς παρευρίσκεται.

Βέβαια, τον έχουμε δει και μαζί με άλλες γνωστές φιγούρες των τοίχων της πόλης μας, σε συμμετοχικά έργα με φίλους σου όπως ο b, ο οποίος έχει βρεθεί στο προσκήνιο, μετά από παρουσιάσεις του έργου του στον Τύπο. Τι συμβαίνει λοιπόν στα εικαστικά σήμερα; Πού πρέπει να κοιτάξουμε για να βρούμε το πραγματικά καινούργιο και ενδιαφέρον; Δεν ξέρω που θα έπρεπε να κοιτάξει κανείς για το καινούριο ή το ενδιαφέρον, και, να σου πω την
αλήθεια, δεν ξέρω και κατά πόσο είναι καινούρια όλα αυτά. Ενδιαφέροντα είναι σίγουρα πάντως. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια μετατόπιση του ενδιαφέροντος παγκόσμιως σε νεότερους καλλιτέχνες στα εικαστικά, πράγμα που συνέβαινε πολύ πιο έντονα στη pop μουσική. Καμία φορά αυτή η έμμονη με το νέο και τους νέους είναι λίγο μυστήρια, γιατί κατά κύριο λόγο υπάρχουν οικονομικοί λόγοι γι’ αυτή την μετατόπιση ενδιαφέροντος. Παρ'ολ'αυτά, υπάρχει μια αισιοδοξία που δεν μπορεί να την αρνηθεί κανείς και αυτό είναι καλό.

Γιατί κάνεις street art; Τι μπορεί να προσφέρει η street art εκτός από την δημόσια υπενθύμιση της ομορφιάς που κρύβεται στις ψυχές των ανθρώπων;
Μάλλον προσφέρει ένα παράδειγμα οικειοποιήσης του δημόσιου χώρού από τους τους πολίτες, εντελώς άμεσα και αδιαμεσολάβητα. Πάντα μου άρεσε η ιδέα της εφαρμογής των εικαστικών σε ένα πλαίσιο πέρα από την παρουσίαση τους ως έργων αυτόνομων σε ένα εκθεσιακό χώρο. Μου ήταν πολύ οικείο αισθητικά κάτι τέτοιο, γιατί είχα μάθει να βλέπω εικόνες από τα εξώφυλλα των cd, από αφίσες, από κομιξ. Αργότερα, συνειδητοποίησα ότι η αλλαγή του πλαισίου παρουσίασης άλλαζε το εννοιολογικό περιεχόμενο και πολιτικά και αισθητικά. Και έτσι, επέλεξα κάτι που μου είναι οικείο και το πιστεύω πολιτικά και αισθητικά. Εδώ βέβαια υπάρχει και μια αντίθεση, γιατί τον τελευταίο καιρό έχω συμμετάσχει σε εκθέσεις σε gallery και ιδρύματα τέχνης, πράγμα που το ήθελα. Δεν ακολουθεί όμως πολιτικά τον σκληρό πύρηνα αυτής της ιδέας και είναι κάτι που με έχει προβληματίσει πολύ και ακόμα ψάχνω να βγάλω κάποιο συμπέρασμα. Μοιάζει πάντως σε αυτή τη συζήτηση να προκύπτουν πολλά επιφανειακά διλήμματα, αλλά και πολύ ουσιαστικά ζητήματα στα οποία δεν ξέρω σε ποιο βαθμό και σε ποια βάση μπορεί κανείς να πάρει μια απόλυτη και αδιαπραγμάτευτη θέση εύκολα.

Ποια είναι η σχέση των καλλιτεχνών της street art με το επίσημο σύστημα. Πρέπει να παίρνετε άδεια για να δημιουργείτε; Είστε ευπρόσδεκτοι από πχ. τον Δήμο Αθηναίων; Υπάρχει κάποια άλλη κίνηση για την στήριξη της τέχνης αυτής; Κοιτά, το επίσημο καλλιτεχνικό σύστημα, όπως καταλαβαίνεις, μια χαρά γουστάρει! Τώρα στο γενικότερο κοινωνικό σύστημα νομίζω ότι μάλλον αδιάφορο φαίνεται το φαινόμενο.
Ξέρεις, το να πάρεις άδεια σου εξασφαλίζει χρόνο και υλικά για ένα καλό αισθητικό αποτέλεσμα, καμία φορά μπορεί να σου βγάλει και το νοίκι. Νομίζω ότι η Αθηνά γενικά είναι εύκολη πόλη, γιατί είναι άσχημη και αυτός είναι κοινός τόπος. Χαρακτηριστικό είναι ότι την
τελευταία φορά που πήγαμε να ζωγραφίσουμε με τον Β. και την ZOE ήρθε μια κύρια που έμενε στην πολυκατοικία απέναντι και μας είπε " Δεν ζωγραφίζετε και από την άλλη που έχει τα χαλιά του ο τοίχος!"

Ενώ κομμάτια της τέχνης όπως η street art, το hiphop, κα, είναι σαφή σχόλια για την ζωή μας, την καθημερινότητα, τον κόσμο, οι εικαστικοί κυρίως απουσιάζουν τελείως από την γενικότερη συζήτηση των μεγάλων θεμάτων της καθημερινότητάς (π.χ. παιδεία) . Δεν θέλει κανείς τη γνώμη τους ή αυτό που κάνουν είναι μόνο «τέχνη»; Αυτό έχει να κάνει με αυτό πω λέγαμε νωρίτερα. Δεν νομίζω ότι τα σύγχρονα εικαστικά δεν ασχολούνται με
την ζωή, κάθε άλλο. Νομίζω ότι ο τρόπος διακινήσης και τα πλαίσια μέσα στα οποία τίθενται αυτά τα ζητήματα είναι που απονευρώνουν τον λόγο τους, ο οποίος και βαθύς είναι και ουσιαστικός...τέλος πάντων, κάποιες φορές... Δεν φταίνε φυσικά οι gallery και τα μουσεία, οι ίδιοι φταίμε με τις επιλογές μας

Ασχολείσαι και με το comic (είδαμε έργα σου στο φεστιβάλ της Βαβέλ, κα). Γι’αυτό ίσως και στους πίνακες σου χρησιμοποιείς στυλό bic. Ποιο μέσο προτιμάς ή εξυπηρετεί καλύτερα τους στόχους σου; Ό,τι υλικό βρίσκεις, καλό είναι ...

Πολύς κόσμος (και από το εξωτερικό) έχει έρθει σε επαφή με την δουλειά σου από το flickr. Πιστεύεις ότι το internet είναι απλά άλλο ένα μέσο επικοινωνίας ή μπορεί να συμβάλει με έναν νέο τρόπο στην εξέλιξη της τέχνης;
Το internet είναι και αυτό ένας τρόπος διακίνησης και μάλιστα υποδειγματικός. Ήδη βλέπουμε την φάση που παίζεται στην διακίνηση της μουσικής. Βέβαια, πάντα προκύπτει σε όλα αυτά το οικονομικό ζήτημα

Τα έργα σου θα μπορούσαν να βρίσκονται στους τοίχους κάθε μεγαλούπολης του δυτικού κόσμου. Θέλεις το έργο σου να έχει κάτι «ελληνικό» ή πιστεύεις ότι πλέον οι μεγαλουπόλεις είναι ίδιες και τα προβλήματα/θέματα είναι παντού τα ίδια;
Δεν ξέρω. δεν έχω ταξιδέψει και πολύ. Οι δυτικές μεγαλουπόλεις έχουν κοινές συνιστώσες αλλά δεν μπορείς να πεις ότι έχουν και τα ίδια χαρακτηριστικά. Κάθε πόλη έχει διαφορετική εσωτερική δομή και αυτό πρέπει να το λαμβάνει κανείς υπόψιν του. Αν βέβαια μιλήσεις με
κάποιο graffita από οπουδήποτε στην Ευρώπη, περίπου για τα ίδια πράγματα θα πεις. Η ελληνικότητα από την άλλη είναι κάτι που δεν με απασχολεί τουλάχιστον όχι με την έννοια ότι την επιδιώκω. Σίγουρα, εδώ γεννήθηκα, εδώ μεγάλωσα, αυτόν τον ήλιο τρώω στην μάπα ε, ένταξει με ενδιαφει να γνωρίζω ποια είναι η δική μου αλήθεια και να μη νομίζω ότι ζω στην Νέα Υορκη, αλλα ευτυχώς πλέον η εθνική ταυτότητα είναι κάτι τόσο διαβλητό. Πάντως, υπάρχει σίγουρα ένα στοιχείο εντοπιότητας σε όλες τις "σκηνές", π.χ. οι ΟS GEMEOS από την Βραζιλία έχουν στοιχεία στη δουλεία τους που προκύπτουν από την παραδοσιακή βραζιλιάνικη εικονογραφία. Κάτι ανάλογο είναι αυτό που κάνει ο ΒIZARE εδώ με την αγιογραφία. Ακόμη και ο ΒANKSY που ζει σε μια πιο διεθνοποιημένη κοινωνία, όπως αυτή της Αγγλίας, όταν είδα τα stencil του από κοντά αισθάνθηκα ότι λειτουργούν στους δρόμους του Λονδίνου πολύ καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη πόλη. Και που να δεις street art από την Πολωνία.

Έργα του: http://www.flickr.com/photos/45976950@N00/

No comments: