Γεώργιος Τρ. Μίρκος - Το δόγμα Truman και το σχέδιο Marshall στην Ελλάδα

Και γεννάται το ερώτημα; Πώς χρησιμοποιήθηκε αυτή η τόσο μεγάλη βοήθεια; Οι ΗΠΑ χορηγούσαν τη βοήθεια του Σχεδίου Marshall βάσει προγραμμάτων ανασυγκρότησης που κατάρτιζαν οι χώρες που μετείχαν στο Σχέδιο. Στη χώρα μας ύστερα από μια περιπετειώδη προσπάθεια σύνταξης "ενός κάποιου σχεδίου", απαραίτητου για την έγκριση και τη χορήγηση της βοήθειας, καταρτίστηκε και υποβλήθηκε τελικά στη ΔΟΣ ένα σχέδιο που κάλυπτε την περίοδο 1948/49-1951/2 για ποσό 1,187 εκατ δολ. (από τα οποία 573 για εισαγωγές και 614 για δαπάνες στο εσωτερικό). Το πρόγραμμα βασίστηκε στην εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της χώρας και στη βιομηχανική ανάπτυξή της με ίδρυση νέων βιομηχανιών και επέκταση παλιών.

Πιο αναλυτικά, με την σχεδιασθείσα κατανομή πιστεώσεων προγραμματίστηκαν επενδύσεις για βιομηχανία, ενέργεια και μεταλλέια το 36%, γεωργία, υδραυλικά έργα 17%, μεταφορές-τηλεπικοινωνίες 21%, οικισμός 12% και υπόλοιποι τομείς 14%. Με την εφαρμογή του προγράμματος αυτού επιδιωκόταν η ανάπτυξη μιας σειράς από ευνοϊκά στην οικονομία αποτελέσματα με αύξηση του εθνικού εισοδήματος - που το 1947 ήταν στο 60% του προπολεμικού- σε επίπεδα σημαντικά ανώτερα του 1938. Δυστυχώς όμως τα προγραμματισθέντα έργα ήταν στα χαρτιά, γιατί δεν υπήρχε καμία προεργασία και φυσικά ούτε μελέτη για τα συγκεκριμένα έργα που επρόκειτο να προωθηθούν. Ενώ η αμερικανική βοήθεια δινόταν επί τριετία, το Μάρτιο του 1950 δεν είχαν ακόμα ετοιμαστεί άρτιες μελέτες για τις βασικές βιομηχανίες, που σημαίνει ότι για καμία νέα βιομηχανία δεν υπήρχε πλήρης λεπτομερής μελέτη μέχρι την άνω ημερομηνία (Ξ.Ζολώτα, Νομισματικό Πρόβλημα, σελ. 131)

Πέραν τούτου, η εκτέλεση του αναθεωρηθέντος δύο φορές, ως κατωτέρω, έστω πρόχειρου και ατελούς προγράμματος καθυστέρησε σημαντικά. Στους 21 πρώτους μήνες της εκτέλεσης του (από τον Απρίλιο του 1948 μέχρι 31/12/1949) είχε πραγματοποιηθεί το 12% των δαπανών σε δολάρια και το 16% των δαπανών σε δραχμές, αυτών που προβλέπονταν συνοικά για την τετραετία!

Το πρόβλημα όμως είναι ακόμα πιο μεγάλο, γιατί η εκτέλεση του προγράμματος αφορούσε κυρίως τους μη παραγωγικούς τομείς. Όπως εξάγεται από το δημοσιευμένο στη συνέχεια πίνακα, τα ποσά, μέχρι τέλους του 1949, διατέθηκαν κυρίως για τον οικισμό και τις συγκοινωνίες, δευτερευόντως για τη γεωργία, και ελάχιστα για την ενέργεια. Για τα μεταλλεία και τη βιομηχανία διατέθηκαν μικρά ποσά σε σχέση με αυτά που είχαν προγραμματιστεί.

εκδ. Λιβάνη, σελ. 79

Σας θυμίζει κάτι;