Muzine: συνέντευξη για το κλείσιμο ενός μουσικού περιοδικού

Το Muzine κλείνει. Ο εκδότης του Νεκτάριος Λαμπρόπουλος μιλάει για την δική του περιπέτεια στον παράξενο μουσικό Τύπο της χώρας μας.

Ας σημειωθεί προκαταβολικά ότι σύμφωνα με την διαχρονική πληροφόρηση του blog, τα άλλα δύο μουσικά περιοδικά που, ας πούμε, μας αφορούν εδώ πουλάνε κάτω από 1000 αντιτύπα το μήνα και ας λένε ό,τι θέλουν. 10 και 15 χιλιάδες έδινε κάποτε το Ποπ & Ροκ υπό άλλες συνθήκες και άλλες νοοτροπίες, αλλά αυτές οι εποχές έχουν παρέλθει εδώ και πολλά πολλά χρόνια και με τα παραμύθια του κάθε άκλαφτου και τον συρφετό κειμένων που δημοσιεύονται τριγύρω, δεν αναμένεται να δούμε τέτοια νούμερα προσεχώς.

Γιατί κλείνει το muzine?
Το Muzine θα κυκλοφορήσει άλλο ένα αποχαιρετιστήριο τεύχος πριν το Πάσχα και θα κλείσει γιατί οικονομικά δεν έχουμε πλέον τη δυνατότητα να το συντηρούμε. Είναι η πιο πολυτελής έκδοση περιοδικού αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και η τιμή πώλησής του είναι πολύ χαμηλή. Τα έσοδα από διαφημίσεις είναι μηδαμινά, άρα, αναγκαζόμαστε να σταματήσουμε να επενδύουμε χρήματα και κόπο σε κάτι που αγαπάμε, αλλά κάνει την επιβίωσή μας πλέον αδύνατη.

Ποιο είναι το επιχειρηματικό πλάνο του περιοδικού και γιατί δεν πέτυχε;
Το Muzine δεν ξεκίνησε ξεκάθαρα σαν μια επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά σίγουρα υπήρχε ένα πλάνο ώστε να μπορούμε να ζούμε από αυτό. Όχι να πλουτίσουμε, αλλά να μην βάζουμε από την τσέπη μας. Σίγουρα θεωρήσαμε ότι υπήρχε ένα μεγάλο κενό στον έντυπο μουσικό τύπο την στιγμή που ξεκινήσαμε και προσπαθήσαμε να συνδυάσουμε καλούς γραφιάδες με καλές μουσικές και με εξαιρετικό layout (βραβευτήκαμε μάλιστα πέρσι στα ΕΒΓΕ για τον σχεδιασμό του περιοδικού) ώστε να το καλύψουμε, αλλά και να επιτύχουμε να μας μάθει ο κόσμος γρήγορα. Το πλάνο πάντως περιελάμβανε εκτός από τις πωλήσεις μας να υπάρχει και ένα σημαντικό ποσό εσόδων από διαφημίσεις. Αυτό δεν ήρθε.
Ο κύριος και βασικός λόγος είναι ο στρεβλός τρόπος που λειτουργεί η αγορά και ιδιαίτερα ο τρόπος και τα κριτήρια με τα οποία διαμορφώνεται η διαφημιστική δαπάνη. Όταν το Muzine πρωτοκυκλοφόρησε πιστεύω πως τα μόνα περιοδικά που πουλούσαν περισσότερο από το Muzine ήταν αυτά που ασχολούνταν μόνο με ελληνόφωνη μουσική (καλή ή κακή), με μέταλ μουσική και το Τζαζ & Τζαζ. Παρόλα αυτά, οι αριθμοί που πήγαιναν στα γραφεία των διαφημιστικών ήταν απίστευτα μεγάλοι. Μάλιστα όταν είπα στον υπεύθυνο διαφήμισης του Jack Daniels ότι στο πρώτο δίμηνο το Muzine είχε πουλήσει 1500 αντίτυπα μόνο σε βιβλιοπωλεία και δισκάδικα και συνέχιζε να πουλάει (εξαντλήθηκαν τελικά και τα 2500 αντίτυπα που είχαμε βγάλει), μου έθεσε το ερώτημα "Γιατί να βάλω διαφήμιση σε εσάς που πουλάτε 1500 αντίτυπα ενώ μόλις χθες ήταν εδώ το παιδί από το Sonik το οποίο μου είπε πως πουλάει 15.000;" Αυτά όλα πριν 2 χρόνια. Καταλαβαίνεις πως δεν μπορούσα να απαντήσω τίποτα γιατί δεν γνωρίζω τους αριθμούς, αλλά ακόμα και σήμερα όπως με ενημέρωσαν το Sonik πουλάει 13.000 αντίτυπα σύμφωνα με τα mail που πηγαίνουν στους υποψηφιους διαφημιζόμενους.
Πώς να κουνηθεί το Muzinάκι μπροστά στις 15.000; Όπως είναι αναμενόμενο το Muzine δεν έχει πάρει διαφημίσεις σχεδόν από πουθενά ή έχει πάρει απειροελάχιστα έσοδα από διαφημίσεις που δεν καλύπτουν συνολικά ούτε το κόστος για την κυκλοφορία ενός και μόνο τεύχους. Εμείς ίσα που καλύπταμε κάποια από τα έξοδά μας από τις πωλήσεις και περιμέναμε πως θα αλλάξει το σκηνικό σε σχέση με τις διαφημίσεις, ώστε επιτέλους να είναι βιώσιμη η έκδοσή του.Εκείνοι οι λίγοι που στήριξαν και διαφημιστικά το περιοδικό βέβαια, ξέρουν πώς λειτουργούν τα πράγματα και τους ευχαριστούμε πολύ.

Πιστεύεις ότι με άλλες επιχειρηματικές επιλογές, θα μπορούσε να επιβιώσει ή και να ανθίσει η προσπάθεια του muzine; Υπάρχει χώρος στην Ελλάδα για μουσικά περιοδικά ή ήταν καταδικασμένη από την αρχή η προσπάθεια;
Το Muzine όμως δεν είναι ένα απλό μουσικό περιοδικό. Ήταν βιβλίο, ήταν κασετίνα, ήταν compilation με αρκετά εξαιρετικά κομμάτια που δεν τα ακούς εύκολα στο ραδιόφωνο. Για ένα απλό μουσικό περιοδικό νομίζω πως δεν υπάρχει χώρος. Και δεν μιλώ για μια απλά επιχειρηματική κίνηση που απλά θες να πουλάς κάποιες χιλιάδες αντίτυπα για να βγάζεις λεφτά. Αυτό το κάνει και η Πίστα και μια χαρά τα πάει. Αυτό μπορεί να το κάνει ο καθένας, υπάρχει κόσμος που τρώει ό,τι σκουπίδι του πασάρουν, άρα σιγά το πρόβλημα να φτιάξεις άλλο ένα και να το πουλάς στα περίπτερα. Το θέμα είναι να κάνεις κάτι για το οποίο είσαι περήφανος.
Υπήρξε κάποια στιγμή λίγο πριν να σκάσει η κρίση που μεγάλη ημερήσια εφημερίδα ετοιμαζόταν να μας κάνει πρόταση συνεργασίας, η οποία τελικά πάγωσε. Αν είχα κυκλοφορήσει το περιοδικό 5 μήνες νωρίτερα, τώρα ίσως να το διάβαζαν 50.000 άνθρωποι. Χωρίς αυτήν όμως την προοπτική, τέσσερις τρόποι υπήρχαν για να επιβιώσει το περιοδικό:
1. Να έλεγα ψέματα για το τιράζ όπως με συμβούλευαν φίλοι διαφημιστές γιατί "όλοι το ίδιο κάνουν, το ξέρουν και οι διαφημιστές και δεν θα σώσεις εσύ τον κόσμο, κανείς δεν τα κατάφερε με το σταυρό στο χέρι".
2. Να είχα πολλά λεφτά όταν ξεκινούσα ή έναν επενδυτή πίσω μου και να έβγαζα όντως 15000 αντίτυπα, να μπορούσα να πληρώσω και 2-3 άτομα να τρέχουν για διαφημίσεις και τελικά να μπορούσε το περιοδικό σαν ίσο απέναντι σε ίσους να ξεχωρίσει και σε έσοδα, όχι μόνο σε ποιότητα.
3. Να ήμουν ο πιο τυχερός άνθρωπος του κόσμου και τελικά να ξεπουλούσαμε και τα 3000 τεύχη που βγάζαμε από το 5ο τεύχος και μετά και να άλλαζε ο χαρακτήρας των διαφημιστών που ξαφνικά να εκτιμούσαν την αλήθεια και και και και....
4. Να έβαζα τιμή πώλησης 12 Ευρώ και να συνέχιζαν να μας αγοράζουν σταθερά πάνω από 2000 άνθρωποι (πράγμα που δεν το βλέπω πιθανό στις δύσκολες μέρες μας)
Από αυτά μόνο η δεύτερη περίπτωση είναι πιθανή και τελικά ίσως θα έπρεπε να το είχα κάνει. Ποτέ δεν είναι αργά πάντως, αν ξέρετε κάποιον που θέλει να επενδύσει σε ένα μουσικό περιοδικό πείτε του πως εδώ είμαστε.

Ποίες είναι οι δυσκολίες που συνάντησες στην περιπέτειά σου με το περιοδικο;
Οι μόνες δυσκολίες είναι αυτές που ανέφερα και πιο πάνω, σε σχέση με τη διαφήμιση και εν τέλει με τα έσοδα. Κατά τα άλλα δεν έχω παράπονο. Η ανταπόκριση ήταν θετικότατη, όπου θέλαμε να το διανείμουμε (σε βιβλιοπωλεία και δισκάδικα) το έπαιρναν με ευχαρίστηση, αρκετοί μας υποστήριξαν και ραδιοφωνικά, ο κόσμος μας έστελνε mail, το περιοδικό είχε 200 σημεία διανομής σε όλη την Ελλάδα, νέοι συνδρομητές κατέφθαναν. Όλα ήταν μπορώ να πω ιδανικά, αλλά με αυτήν την ποιότητα έκδοσης και την χαμηλή τιμή πώλησης που είχαμε, δεν μπορούσαμε να αντέξουμε.

Μίλησε μου λίγο για τα στατιστικά. Πόσα αντίτυπα πουλάει το muzine? Πόσους συνδρομητές έχει; Ποια είναι τα αντίστοιχα νούμερα του ανταγωνισμού;
Βγάλαμε 2500 αντίτυπα στα πρώτα τέσσερα τεύχη. Τα 2 πρώτα έχουν εξαντληθεί ενώ έχουν μείνει και περίπου 100 αντίτυπα από τα Νο3 και Νο4. Βγάλαμε 3000 κομμάτια στο 5ο και στο 6ο τεύχος, και πάλι όμως κινηθήκαμε στα ίδια επίπεδα πωλήσεων. Στα δύο τελευταία τυπώσαμε 2750 αντίτυπα. Γενικά το περιοδικό πουλάει κατ' ελάχιστον 1800 αντίτυπα στην αρχή, τα οποία όμως συνεχώς αυξάνονται και κάποια στιγμή εξαντλούνται φτάνοντας τα 2400 πωληθέντα (αφαιρώντας γύρω στα 100 Promo που δίναμε). Φτάσαμε τους 350 συνδρομητές. Είμασταν το πρώτο σε πωλήσεις περιοδικό στα βιβλιοπωλεία Πολιτεία, Πρωτοπορία, στα Metropolis και σε άλλα μικρότερα. Για τα αντίστοιχα νούμερα άλλων περιοδικών δεν λέω, γιατί δεν ξέρω. Το βασικό όμως είναι πως νομίζω πως δεν υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα στο Muzine και σε άλλα περιοδικά γιατί παρουσιάζουμε αρκετά πράγματα που δεν παρουσιάζονται πουθενά και γενικά το Muzine έχει το concept ενός collective item κι όχι μιας φυλλάδας που θα την πάρεις, θα την ξεφυλλίσεις και θα την πετάξεις στα σκουπίδια στην καλύτερη περίπτωση στην επόμενη μετακόμιση.

Πως βλέπεις εσύ να επιβιώνουν τα άλλα περιοδικά του χώρου, όταν τα έσοδά τους από την διαφήμισή είναι μηδενικά; Ενδεικτικά το "επετειακό τεύχος του ΣΟΝΙΚ" για την δεκαετία του 2000 είχε μία (1) διαφήμιση.
Ουσιαστικά το Muzine έκανε την τελευταία του προσπάθεια στο καλοκαιρινό τεύχος και το ότι δεν επιβιώνει ήταν δεδομένο για μένα αρκετούς μήνες πριν. Το 9ο τεύχος θα είναι ένας αποχαιρετισμός για το γαμώτο, γιατί δεν θέλω να το κλείσω χωρίς να γράψω κάποια πράγματα και χωρίς να αποχαιρετίσω πάνω από 2000 ανθρώπους που μας στήριξαν. Πριν από 1 χρόνο αρκετά περιοδικά έπαιρναν διαφήμιση. Εμείς που ποτέ δεν είχαμε διαφήμιση, στηριζόμασταν μόνο στις πωλήσεις. Αφού κατάφερα εγώ να συντηρώ ένα περιοδικό πανελλήνιας κυκλοφορίας γιατί να μην καταφέρουν και μεγαλύτεροι εκδότες να το κάνουν; Ειδικά για το Sonik νομίζω ότι με 13000 πωλήσεις δεν έχει κανένα πρόβλημα να επιβιώσει και αν κλείσει δεν θα καταλάβω το λόγο. Αν το Muzine πουλούσε τόσα αντίτυπα θα έβγαζα 50000 ευρώ κέρδος κάθε δίμηνο και θα έφερνα και 3-4 μπαντάρες στο Fuzz με ελεύθερη είσοδο για να το γιορτάζουμε.

Ποια είναι τα συμπεράσματά σου ως εκδότη ενός μουσικού περιοδικού στην Ελλάδα;
Όπως σου έγραψα και παραπάνω, το Muzine για μένα δεν ήταν μόνο μια επιχειρηματική δραστηριότητα. Άλλωστε δεν είμαι αποκλειστικά μουσικός εκδότης. Οι Εκδόσεις Χαραμάδα έχουν κυκλοφορήσει 12 βιβλία, έχουν βραβευτεί για το καλύτερο κόμικ του 2007, έβγαλαν πριν τα χριστουγεννα το Bookmarks, ένα εβδομαδιαίο free press (ίσως το μόνο εβδομαδιαίο free press που κυκλοφόρησε σε 70 σημεία σε όλη την Ελλάδα). Σε γενικές γραμμές πάντως, νομίζω ότι τα μόνα περιοδικά που αξίζει να διαβάζει κανείς είναι εξειδικευμένα fanzines (που έχουν κι αυτά σχεδόν εξαφανιστεί) ή περιοδικά όπως το Jazz 'n Jazz με ιστορία στο χώρο. Όποιος έχει λεφτά και γερά συκώτια, ας ξεκινήσει κάτι που να μην είναι εντός του βαρετού mainstream (γιατί υπάρχει και αξιόλογο mainstream).

Ποια θεωρείς ότι ήταν τα πιο αξιοσημείωτα επιτεύγματα του Muzine;
Νομίζω ότι εκτός από τους απλόυς αναγνώστες μας, έβαλε ακόμα και γνωστούς μουσικούς παραγωγούς να ακούσουν πράγματα που δεν τα είχαν υπόψη και τα έπαιξαν στο ραδιόφωνο και τα άκουσε ο κόσμος. Όταν βγήκε το Muzine του καλοκαιριού και είχε πρώτο τραγούδι το κομμάτι του Lolek, κανείς δεν τον ήξερε και σίγουρα αν κάποιος το άκουγε θα το έλεγε "περιθωριακό". Μετά ακούστηκε από κάποιους ραδιοφωνικούς, βοήθησε πολύ το jumping fish και ξαφνικά όλοι θέλουν να ακούσουν τον Lolek, που είναι όντως γαμάτος. Αυτά που κάποιοι θα έλεγαν ελιτίστικα στο Muzine, εμφανίστηκαν ως mainstream. Αυτό δεν το κατάφερε το Muzine βέβαια, αλλά η μουσική η ίδια και να είστε σίγουροι πως πάρα πολλοί δημοσιογράφοι διάβαζαν και άκουγαν τα δισκάκια του Muzine προτού γράψουν στις εφημερίδες ή και σε άλλα περιοδικά. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα, και θεωρώ πως αν υπήρχαν -πριν ξεκινήσουμε- κάποια χρήματα θα καταφέρναμε να λειτουργήσουμε ως δούρειος ίππος μέσα στο μουσικό χάλι που επικρατεί και θα κάναμε περισσότερα. Το πλέον κολακευτικό για μένα πάντως είναι πως δεκάδες mail έχουν φτάσει που μας λένε πως είχαν σταματήσει να αγοράζουν περιοδικά και το Muzine τους "ανάγκασε" να αγοράσουν και πάλι. Άλλοι πάλι χρησιμοποιούσαν το περιοδικό και τα cd του σαν μια μουσική βιβλιοθήκη προτάσεων για να ανακαλύψουν πράγματα. Κι εγώ ο ίδιος πολλές φορές απορούσα πώς μπορεί να υπάρχουν κάθε δίμηνο τόσα ωραία τραγούδια, κι όμως υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν.

Υπάρχει κάποιος στόχος να γίνει οnline περιοδικό;
Όχι, το Muzine δεν αναφερόταν στην άμεση και γρήγορη επικαιρότητα που απαιτείται για να έχεις ένα σοβαρό online περιοδικό. Υπάρχει μια σκέψη για ένα ιντερνετικό ραδιόφωνο που θα παρουσιάζει αποκλειστικά όσα παρουσιάζαμε και στο περιοδικό και νομίζω ότι σύντομα θα γίνει πραγματικότητα. Αν γίνει όπως το φαντάζομαι, θα είναι κάτι που δεν υπάρχει ως τώρα και θα πάει τα ιντερνετικά ραδιόφωνα 2 βήματα πιο μπροστά.